ΤΕΡΕΖΑ: Πετάξτε πέρα, μακριά,
της αδυναμίας μου πουλιά.
Και θρέψτε όλα τα παιδιά.
Όπου πληθαίνουνε τη γη ξανά!

Οι ΜΑΣΤΟΙ του ΤΕΙΡΕΣΙΑ 

του Γκιγιόμ Απολινέρ | στο BLackBOX του Θεάτρου

συντελεστές

Μετάφραση: Άρης Σφακιανάκης
Επεξεργασία | Σκηνοθεσία | Σκηνικά | Φωτισμοί: Σπύρος Κολιαβασίλης
Κοστούμια: Νάνσυ Χρυσικοπούλου
Μουσική Επιμέλεια | Εφέ: Θανάσης Τσόδουλος
Φροντιστήριο | Κατασκευές | Επιμέλεια Σκηνικών: Εύα Λυγνού
Θεατρολογικά: Σοφία Γκίτζου

Τους χαρακτήρες παίζουν οι ηθοποιοί (με σειρά εμφάνισης)

Τερέζα | Τειρεσίας | Χαρτομάντισσα: Μαριέττα Λούμπα
Ο σύζυγος: Θανάσης Τσόδουλος
Χωροφύλακας: Εύα Λυγνού
Πρέστο | Δημοσιογράφος: Κωνσταντίνος Μακρής
Λακούφ | Κιόσκι | Γιος: Αντρέας Βελέντζας


Κατασκευές Σκηνικού: Νίκος Φυριππής
Ράψιμο Κοστουμιών: Νάνσυ Χρυσικοπούλου | Πέννυ Μητσιάλη
Καπέλα: Νάνσυ Χρυσικοπούλου
Οργάνωση Παραγωγής: Ηλέκτρα Λιούμη | Ελένη Βαμποράκη

info

Πρεμιέρα

29 ΜΑΡΤΙΟΥ 2025 στις 20:15
______

Παραστάσεις

ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΑ έως 13 ΑΠΡΙΛΙΟΥ
και ΔΕΥΤΕΡΟΤΡΙΤΑ από 28 ΑΠΡΙΛΙΟΥ έως 13 ΜΑΪΟΥ

'Ώρα Παραστάσεων
20:15 
______

Διάρκεια παράστασης
65 λεπτά (χωρίς διάλειμμα)
Ακολουθεί μικρής διάρκειας συζήτηση

Καταλληλότητα: 13+
και 8+ (μόνο με την συνοδεία κηδεμόνα)


Το Θέατρο τηρεί όλα τα υγειονομικά πρωτόκολλα.
Η χρήση μάσκας είναι προαιρετική. 


Δελτίο Τύπου

λίγα λόγια για το έργο

Οι Μαστοί του Τειρεσία, είναι μια πρόκληση, ένας τρόπος να κοροϊδεύεις τα πάντα. Εξετάζει την έννοια της γονιμότητας  και δοκιμάζει, πώς οι παραδοσιακές δομές των φύλων μπορούν να αλλάξουν στον απόηχο του πολέμου. 

"Το θέμα της γονιμότητας είναι μια θεμελιώδης εμμονή για τον Απολινέρ."
Jean Burgos


• Το έργο παρουσιάστηκε το 1917 στο Παρίσι, προκαλώντας σφοδρές αντιδράσεις, όχι μόνο μετά την παράσταση, αλλά και κατά τη διάρκεια που αυτή παρουσιαζόταν. Αναφέρεται, ότι ο Απολινέρ, χρειάστηκε κάμποσες φορές να βγει και να μιλήσει στον κόσμο που θορυβούσε, κάποιες φορές και με βρισιές. •

Το έργο αυτό τοποθετείται, ανάμεσα στις επαναστατικές απαιτήσεις της φουτουριστικής αντιπαράδοσης και της πολύ σύγχρονης, αλλά πιο προσεκτικής, αισθητικής του Νέου Πνεύματος (L'Esprit Nouveau).

H θεατρική γλώσσα παραμένει εκπληκτικά νέα, σημάδι αναμφισβήτητης νεωτερικότητας.

Ο Serge Férat δημιούργησε τα σκηνικά και τα κοστούμια στο στιλ του "esprit nouveau". Σκηνικά στιλιζαρισμένα, φανταχτερά κοστούμια σε έντονα χρώματα - το φόρεμα της Τερέζας ήταν διακοσμημένο με ζωγραφισμένους πιθήκους και φρούτα. Το οπτικό στοιχείο παίζει καθοριστικό ρόλο. Ο Απολινέρ δίνει σημασία στις χειρονομίες, στις κινήσεις. Συσσωρεύει τα πιο διαφορετικά αξεσουάρ. Από γκραν-κάσα μέχρι ουροδοχείο. 

Για τους Μαστούς του Τειρεσία, ο Απολινέρ, κατηγορήθηκε πιο πολύ, από τους μοντερνιστές της εποχής. Τους ομοϊδεάτες. Και κυρίως από ζωγράφους του κυβισμού, τους οποίου ανοιχτά είχε στηρίξει όλον τον προηγούμενο καιρό. 

Θεωρήθηκε ότι θέλησε με το έργο, να κοροϊδέψει, να γελοιοποιήσει τη σύγχρονη τέχνη, κυρίως των εικαστικών.
Οι οποίοι ήταν και οι πιο εύθικτοι. 

περίληψη

Το έργο ανοίγει ο σκηνοθέτης, που μιλά στο κοινό και το ενημερώνει για το τί θα παρακολουθήσει.

Η Τερέζα μια ταλαιπωρημένη σύζυγος, του κυρίου συζύγου, αλλάζει φύλο και γίνεται άντρας για να απελευθερωθεί από τις κοινωνικές επιβολές που υφίσταται ως γυναίκα.

Εγκαταλείπει τον σύζυγό της και αναλαμβάνει μια επιτυχημένη στρατιωτική και πολιτική καριέρα στη Ζανζιβάρη.

Ο σύζυγος, με τη σειρά του, προσαρμόζεται στην κατάσταση και αναλαμβάνει υπερβολικά τους ρόλους που σχετίζονται έως τότε με τις γυναίκες. Καταφέρνει μάλιστα να κάνει 40.000 παιδιά μέσα σε μία νύχτα.

Δύο τύποι - κλόουν, ο Πρέστο και ο Λακούφ, φαίνεται να παριστάνουν όλον τον ξεπεσμό μιας κοινωνίας, που πίνει, τζογάρει, πεθαίνει και ξαναγεννιέται, χωρίς να σκάει για τα σοβαρά προβλήματα που την απασχολούν. 

'Ένας αστυνόμος - σωστό στουρνάρι - που καραδοκεί για το έγκλημα αλλά λυγίζει μπροστά στην ομορφιά μιας κοπέλας. 

Ένα κιόσκι-ρόλος και μια χαρτομάντισσα, εμφανίζονται επίσης, υπογραμμίζοντας τα κακώς κείμενα.

Πνευματώδες, ασεβές και τολμηρό, το έργο του Απολινέρ αμφισβητεί και αμφισβητεί την ηθική της εποχής του, ενώ ζητά ένα ριζικά νέο μέλλον στο οποίο τα παλιά καλούπια θα απορριφθούν για πάντα.

Διαδραματίζεται στη Ζανζιβάρη, μια φανταστική πόλη
κάπου στη Γαλλική Ριβιέρα, ανάμεσα σε Νίκαια και Μόντε Κάρλο.

 Γκιγιόμ Απολινέρ
 1880 - 1918

Εξέχων Γάλλος ποιητής, θεατρικός συγγραφέας και κριτικός τέχνης, γεννημένος το 1880 ως Guillaume Albert Wladimir Alexandre Apollinaire de Kostrowitzky.

'Ήταν γιος μιας Πολωνής ευγενούς. Η πρώιμη ζωή του σημαδεύτηκε από ένα μυστήριο γύρω από την ταυτότητα του πατέρα του. Μυστήριο το οποίο αποσαφηνίστηκε μόνο δεκαετίες αργότερα.

Ο Απολινέρ μετακόμισε στο Παρίσι, όπου έγινε μια φυσιογνωμία με επιρροή στις λογοτεχνικές και καλλιτεχνικές σκηνές της avant-garde.

'Ήταν φίλος με αξιόλογους καλλιτέχνες της εποχής.
Ο Πάμπλο Πικάσο και ο Αντρέ Σαλμόν ήταν μέσα σε αυτούς.

Αναγνωρίζεται για την καινοτόμο ποίησή του, ιδιαίτερα στις συλλογές του "Alcools" και "Calligrammes", που αμφισβήτησαν τις συμβατικές φόρμες με τις μοναδικές δομές τους και την έλλειψη στίξης.

Οι ερωτικές του εμπειρίες, ιδιαίτερα με τις Annie Playden και Marie Laurencin, ενέπνευσαν σημαντικά το ποιητικό του έργο.

Ο Απολινέρ υπηρέτησε τα σύγχρονά του αναδυόμενα καλλιτεχνικά κινήματα όπως τον κυβισμό και το "νέο πνεύμα" (l' Esprit Nouveu), και συνέβαλε σε διάφορες λογοτεχνικές κριτικές, προωθώντας νέες καλλιτεχνικές εκφράσεις.

Η ζωή του συντομεύτηκε τραγικά το 1918 λόγω της ισπανικής γρίπης, λίγο πριν από το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. 

Η κληρονομιά του Απολινέρ υπήρξε βαθιά επιδραστική στην τέχνη και την ποίηση του 20ου αιώνα, και συντέλεσε στην ανάπτυξη του ντανταϊσμού και στην γέννηση του σουρεαλισμού (ελλ. υπερεαλισμού) υποστηρίζοντας τη σύνθεση των τεχνών.

Τα έργα του συνεχίζουν να φημίζονται για το καινοτόμο πνεύμα τους και την εξερεύνηση της σύγχρονης ζωής.

Φωτογραφίες: Πάνος Καψάλης

Οι Μαστοί του Τειρεσία - Απολινέρ
Οι Μαστοί του Τειρεσία - Απολινέρ
Οι Μαστοί του Τειρεσία - Απολινέρ
Οι Μαστοί του Τειρεσία - Απολινέρ
Οι Μαστοί του Τειρεσία - Απολινέρ
Οι Μαστοί του Τειρεσία - Απολινέρ
Οι Μαστοί του Τειρεσία - Απολινέρ
Οι Μαστοί του Τειρεσία - Απολινέρ
Οι Μαστοί του Τειρεσία - Απολινέρ
Οι Μαστοί του Τειρεσία - Απολινέρ

σκηνοθετικά 

Σπύρου Κολιαβασίλη

Το φλερτ με τα υπερεαλιστικά έργα, έχει αρχίσει από πολύ νωρίς για μένα, σε αυτό το ταξίδι του θεάτρου. Ίσως γιατί πάντα με θυμάμαι ως έναν άνθρωπο, που αγωνιά να σπάσει τις συμβάσεις. Χωρίς να σημαίνει αυτό ότι τα καταφέρνει. 

Και επειδή όταν αναφέρεσαι στον εαυτό σου σαν να είναι κάποιος τρίτος, μπορεί να σημαίνει ότι - ε - αγγίζεις λίγο τα όρια της παραφροσύνης (πράγμα που δεν αρνούμαι), θα συνεχίσω σε πρώτο ενικό.  

Πάντα λοιπόν μου άρεσε αυτό το παιχνίδι μεταξύ του ρεαλισμού και του ονείρου. Πάντα ήθελα να παιδεύομαι, στα όρια του ύπνου και του συνειδητού. Ποιος καλλιτέχνης άλλωστε δεν το επιθυμεί. Γιατί εδώ ξεκινάει η πονετική διαδρομή προς το υπέρτατο σύμπαν του υποσυνειδήτου. Μια διαδρομή που σε ενώνει με το θείο. Με την ελευθερία, με την τροφή της ευτυχίας.

Νομίζω πως αυτός είναι και ο αγώνας του ανθρώπου σε αυτή τη ζωή.  

Όλη αυτή η μεθυστική αλλά και ταυτόχρονα επικίνδυνη εμπειρία, δημιουργεί υποξεία. Και προκαλεί ατίθασους παλμούς. 

Η μόνη σωτηρία, είναι να ντυθείς τον μανδύα του καλλιτέχνη, και να χαθείς μέσα στην εικονική ελευθεριότητα που σου δίνει το θέατρο.
Και λέω εικονική, γιατί όλα τελειώνουν, ταυτόχρονα με την αποχώρησή σου από τον χώρο της πρόβας ή της παράστασης. Και επιστρέφεις στην πραγματική ζωή. Για να συνεχίσεις και έξω από τα πλαίσια, θέλει κότσια. Και που να τα βρεις;

Ο Απολινέρ, είναι λοιπόν το πεδίο δράσης· εσύ βουτάς· αν βγεις ή όχι, είναι δική σου ευθύνη. Άσε που θα πρέπει να δέσεις το τότε με το τώρα. Που να μην είναι και γραφικό, που να μην είναι και σκηνοθέτισμα, αλλά να είναι ένα απλό, παιδικό παιχνίδι. Με αυτοματισμό. Που παίζεις, σαν να το ξέρεις από καιρό, αλλά που δεν το ξέρεις. Και βλέπεις δυο πέτρες και τις κάνεις όριο του κάστρου σου. Και που παίρνεις ένα κομμάτι πανί, και το κάνεις σκεπή σπιτιού. Που βρίσκεις ένα επίμηκες ξύλο και το φαντάζεσαι σαν σπαθί με το οποίο θα γίνεις ο μεγαλύτερος πολεμιστής. 

Πιστεύω πως αν δεν είχαν τα παιδικά μας παιχνίδια διαψευστεί από τον ενήλικα εγωιστή γίγαντα - συγγνώμη - άνθρωπο, αν συνεχίζαμε να φανταζόμαστε και να ονειρευόμαστε αυτό που μια σύγχρονη κοινωνία θεωρεί, τρελό ή παράλογο, θα ζούσαμε ευτυχισμένοι και θα καταλαβαίναμε πως αυτοί οι άγιοι της τέχνης μας μιλάνε απλά. 

Όμως εμείς, δεν μπορούμε να τους καταλάβουμε πια. 
Γιατί μεγαλώσαμε. 
Και δεν μπορούμε να δούμε ένα φτηνό και ταπεινό ουροδοχείο,
ως βιολί ή πιάνο. 'Ή έχει σημασία, το "τί θα πει ο κόσμος"; 

θεατρολογικά 

Σοφίας Γκίτζου

Ο Γκιγιόμ Απολινέρ πέθανε το 1918. Η λέξη σουρεαλισμός εμφανίστηκε πρώτη φορά στο Παρίσι του 1917, ένα χρόνο πριν το θάνατό του, στο πρώτο ανέβασμα του θεατρικού έργου του, "Οι Μαστοί του Τειρεσία. Ένα έργο σουρεαλιστικό".

Η παράσταση είχε ανακοινωθεί για την Κυριακή 24 Ιουνίου κι ο νεαρός ποιητής τότε και μετέπειτα κύριος εκπρόσωπος του ρεύματος του σουρεαλισμού, Αντρέ Μπρετόν ζήτησε από το φίλο του Ζακ Βακέ να τον συναντήσει. Ο Βακέ συμφώνησε κι υποσχέθηκε να είναι στην ώρα του, αν και υποπτευόταν πως η παράσταση θα αργούσε να ξεκινήσει.

Κι έτσι έγινε. Μέχρι τη στιγμή που σηκώθηκε η αυλαία, το κοινό καθόταν στο μικροσκοπικό θέατρο για περισσότερες από δύο ώρες, μη βλέποντας τίποτα άλλο πάρα μια εκθαμβωτικά μπλε αυλαία. Η υπομονή του κοινού είχε πια τελειώσει. Η μαντάμ Ρασίλντ, αυτοαποκαλούμενη βασίλισσα του λογοτεχνικού Παρισιού και καθόλου φίλη του Απολινέρ φώναξε, "Αρκετά πια μ’ αυτό το μπλε!". Και η στιγμή ήρθε. Η αυλαία σηκώθηκε, μια παχουλή γυναίκα μπήκε στη σκηνή, ξεκούμπωσε τη μπλούζα της και αποκάλυψε τα στήθη της: δύο μπαλόνια γεμάτα αέρα. Τα τράβηξε και τα άφησε να πετάξουν προς το κοινό. Το πρώτο σουρεαλιστικό έργο είχε ξεκινήσει.

Μετά από όλα αυτά και λίγο πριν το θάνατό του Απολινέρ, ο Ζακ Βακέ έγραψε στον Αντρέ Μπρετόν, "Ο Απολινέρ άνοιξε μία εποχή. Σκέψου όλα τα σπουδαία πράγματα που μπορούμε να κάνουμε τώρα!".

Και πράγματι μέχρι το θάνατο του είχε ήδη επηρεάσει όλα τα ρεύματα που στοιχειοθέτησαν το μοντέρνο θέατρο του 20ου πρώτου αιώνα, φουτουρισμός, ντανταϊσμός, κυβισμός, όλα κάτω απ’ τη μεγάλη ομπρέλα του σουρεαλισμού.

Ο Απολινέρ ήταν πολύ ικανοποιημένος με την δημιουργία αυτού του όρου, του σουρεαλισμού. Κατά τον ίδιο η λέξη σουρεαλισμός έδινε σημασία "σε μία καλλιτεχνική τάση, η οποία, αν και δεν είναι περισσότερο νέα απ’ ό,τι υπάρχει κάτω απ’ το φως του ήλιου, παρ’ όλα αυτά δεν έχει χρησιμοποιηθεί για καμία άλλη καλλιτεχνική ή λογοτεχνική κατάθεση".

Εξήγησε αυτή την καλλιτεχνική φράση λέγοντας, "Όταν ο άνθρωπος θέλησε να μιμηθεί το περπάτημα, εφηύρε τον τροχό, ο οποίος δεν μοιάζει καθόλου με πόδι. Χωρίς να το γνωρίζει, αυτός ήταν ο πρώτος σουρεαλιστής". 

εισιτήρια

γενική είσοδος

14€

Για ενήλικες.

ειδική είσοδος

10€

Για μαθητές, φοιτητές, ΑΜΕΑ, ενήλικες άνω των 65, ανέργους.

μέλη και ατέλειες

  6€